Ιστορίες του Εδιμβούργου

Tο Εδιμβούργο δεν χρωστάει τη γοητεία του μόνο στη μυστηριακή θαλασσινή ομίχλη που μερικές φορές το τυλίγει και είναι γνωστή ως haar. Ούτε μόνο στην αρχιτεκτονική του.

Η γοητεία είναι στους λόφους, στα στενά, τις γέφυρες, την υπόγεια πόλη, στις ιστορίες, στους θρύλους, στους ανθρώπους. Είναι σε αυτήν τη βαριά προφορά με τις σκληρές ακουστικά γκαέλικες λέξεις, μαζί με έναν πρόσχαρο σκωτσέζικο χαρακτήρα.

Κάθε κομμάτι, προσθέτει στο μαγικό παζλ.

Αν θέλεις, μπορείς να ακούσεις τη συνέχεια. O χρόνος αφήγησης είναι 23 λεπτά και 09 δευτερόλεπτα.

Αλλιώς συνεχίζεις την ανάγνωση…

Οι πρώτες πολυκατοικίες – Τennements

Η πόλη του Εδιμβούργου άρχισε να στήνεται γύρω από το κάστρο και προστατεύτηκε από τείχη. Θέλοντας να παραμείνει εντός των τειχών και μην έχοντας και περιθώρια επέκτασης λόγω της τάφρου Nor Lock που περιέβαλε το κάστρο στη θέση των σημερινών κήπων, η ανάπτυξη άρχισε να γίνεται καθ’ ύψος.

Στο Εδιμβούργο σηκώθηκαν οι πρώτες πολυκατοικίες (tennements) τον 15ο αιώνα και είχαν καμιά δεκαριά ορόφους.

Σε αυτές τις πολυκατοικίες έμεναν άνθρωποι από όλες τις τάξεις.

Ψηλότερα έμεναν οι υψηλότερες τάξεις, χαμηλότερα οι χαμηλότερες. Τους φούρνους συνήθως τους έβαζαν στη βάση του κτιρίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μερικές φορές να καίγονται οι πολυκατοικίες συθέμελα.
Κάποιες άλλες φορές από τις προσθήκες παραπάνω ορόφων, το κτίριο δεν άντεχε και κατέρρεε.

Ο πιο γνωστός θρύλος συνδεδεμένος με αυτές τις πολυκατοικίες είναι ότι σε περίπτωση λοιμού τις έχτιζαν μαζί με τους αρρώστους για να σταματήσουν την εξάπλωση. Αν και έχει αμφισβητηθεί η εγκυρότητα της πληροφορίας, αυτή η ιστορία δεν παύει να πλανάται στην παλιά πόλη.

Με τέτοιες ιστορίες, η πόλη θεωρείται ‘μαγεμένη’.

Άλλωστε λένε ότι το Εδιμβούργο είναι η πιο στοιχειωμένη πόλη της Ευρώπης

Closes & Wyndes, τα στενάκια

Οι πολυκατοικίες εκείνης της εποχής, χτιζόταν πολύ-πολύ κοντά και χωρίζονταν από μικρά στενάκια.

Αυτά τα χαρακτηριστικά μικρά στενάκια τα λένε close και ήταν ιδιωτικά περάσματα που έκλειναν με πόρτα.

Το όνομα τους το πήραν ακριβώς επειδή ήταν ιδιωτικά και το βράδυ ήταν κλειστά (closed).

Σε ταμπέλες θα δεις και τη λέξη Wynd.

Wynd λέγονται κάποια πιο φαρδιά δημόσια στενάκια που χωρούσαν άλογα και κάρα.
Το Εδιμβούργο, σήμερα είναι γεμάτο με closes και wyndes, δηλαδή περάσματα, τα οποία τα συναντάς τριγύρω από τη Royal Mile, τον κεντρικό δρόμο της παλιάς πόλης.

Οι γέφυρες της πόλης

Το Εδιμβούργο δεν είναι ίσιο. Το καταλαβαίνεις αν το περπατήσεις, το καταλαβαίνεις και από τις φωτογραφίες με τους ανηφορικούς δρόμους.

Η παλιά πόλη είναι χτισμένη επάνω σε 7 λόφους. Μέσα στην πόλη ξεχωρίζουν οι δύο. Αυτός του κάστρου στην αρχή της Princes street και ο λόφος Calton Hill στο τέλος της.

Στην άκρη της πόλης, πίσω από το παλάτι Holyrood θα δεις και τον τρίτο, το Arthur’s seat.

Οι υπόλοιποι λόφοι είναι κρυμμένοι από τα κτίρια που έχουν χτιστεί επάνω τους.

Η εξέλιξη της πόλης με τις πολυκατοικίες και τα στενάκια επάνω σε λόφους και κοιλότητες δημιούργησε ανισόπεδα τα οποία ενώθηκαν με γέφυρες.

Κάτω από αυτές τις γέφυρες χτιζόταν χώροι οι οποίοι τελικά δημιούργησαν την υπόγεια πόλη. Οι χώροι αυτοί ήταν κλειστοί υγροί, βρώμικοι, κακόφημοι και πλημμύριζαν. Είχαν αποθήκες, ταβέρνες, συγκέντρωναν παράνομες δραστηριότητες ή γινόταν αναγκαστική κατοικία των μη εχόντων στον ήλιο μοίρα. Τελικά εγκαταλείφθηκαν γιατί οι συνθήκες δεν ήταν βιώσιμες, ακόμη και για αυτούς που δεν είχαν εναλλακτική.

Σήμερα η εγκαταλελειμμένη υπόγεια πόλη ονομάζεται South Bridge Vaults.

Οι βασικές γέφυρες της πόλης είναι:
◈ George IV Bridge περνάει επάνω από τους δρόμους Cowgate και Merchant. Από εδώ στρίβεις σε έναν από τους πιο γραφικούς δρόμους της Ευρώπης, τη Victoria street.

Τη γέφυρα αυτή θα τη χρειαστείς για να δεις το National Museum of Scotland, να βρεις τη Nicolson street (κεντρικός δρόμος), να δεις το σκυλάκι Greyfriers Bobby και το νεκροταφείο με το ίδιο όνομα.

◈ North & South bridge. Αυτή εδώ δεν είναι μια γέφυρα, αλλά δύο ενωμένες. Η South περνάει και αυτή επάνω από την περιοχή Cowgate. Η North ξεκινάει περίπου από τη Royal Mile. Από εδώ θα βρεις τον γραφικό δρόμο Cockburn και μπορείς να καταλήξεις στην Princes, στον σταθμό Waverly, στο κλασσικό ξενοδοχείο The Scotchman με ατμοσφαιρική art deco αίθουσα σινεμά και το αρχοντικό ξενοδοχείο Balmoral.

◈ Castle Terrace & King’s Stables Road. Δεν είναι ακριβώς γέφυρες, αλλά δρόμοι σε άλλα επίπεδα. Από εδώ έχεις άλλη οπτική του κάστρου και περνάς από το St Cuthberts kirkyard δηλαδή ένα νεκροταφείο.

Να θυμίσω ότι όταν γέφυρες περνάνε επάνω από δρόμους, προσφέρονται για γραφικά τοξωτά περάσματα. Μέσα στην πόλη υπάρχουν αψίδες να διαβείς, όπως η Cowgate και η Regent Gate. Η Regent είναι αυτή η οποία εμφανίζεται στην ταινία Trainspotting γιατί μην ξεχνάμε το Εδιμβούργο έχει και αυτήν τη διάσταση.

Τα διάφορα ανεβοκατεβάσματα της πόλης συνδέονται και με σκάλες όπως τις Playfair Steps που ενώνουν με τον πιο γρήγορο τρόπο την Princes Street και την Royal Mile, μέσω της περιοχής The Mound.

Μεγάλη ανηφόρα να ξέρεις.

Μπορείς να δεις μια λίστα με πολλά από τα σκαλιά εδώ, έχει περιγραφές, ιστορικά στοιχεία και πληροφορίες σχετικά με τη θέα. (Advocate’s close, Craig’s close, Patrick Gedges Steps).

Τουριστική συμβουλή | Αν έχεις κλείσει διαμονή στην καρδιά της παλιάς πόλης, έλεγξε όχι μόνο την πιο σύντομη αλλά και την πιο ομαλή διαδρομή. Ίσως χρειαστεί να κουβαλάς τις βαλίτσες σε ανηφορικά πλακόστρωτα και σκαλάκια. Και φυσικά να φοράς τα πιο άνετα σου παπούτσια.

Ιστορίες και θρύλοι

Οι ιστορίες τριγυρνάνε τα στενάκια της παλιάς πόλης και σκαλώνουν στα μεσαιωνικά της κτίρια. Για να καταλάβεις λίγο από την ατμόσφαιρα θα αναφερθώ σε ένα θλιβερό πρόσφατο ‘μακάβριο μπέρδεμα’ τον Οκτώβριο του 2024.

Στην περιοχή Cowgate μέσα στους εορτασμούς του Halloween που όλη η πόλη είναι μια γιορτή, μια παρέα σήκωσε από το πεζοδρόμιο κάτι που της έμοιαζε με μάσκα κεφαλιού. Τελικά δεν ήταν μάσκα κεφαλιού… Μπορεί να φαίνεται εξωφρενικό καθώς διαβάζεις το νέο στην Ελλάδα και απορείς πώς μπορεί να έγινε τέτοιο μπέρδεμα. Σίγουρα αν αυτό είχε συμβεί στο Σύνταγμα κανείς δεν θα είχε μπερδευτεί. Εκεί όμως η ατμόσφαιρα είναι gothic, πόσο μάλλον τις ημέρες του Halloween.

Σκοτεινές ιστορίες

Οι σκοτεινές ιστορίες που κυκλοφορούν είναι παλιές και μερικές πολύ βίαιες όπως των Burke & Hare που σκότωναν για να προμηθεύουν με πτώματα το εργαστήριο ανατομίας και συγκεκριμένα τον γιατρό Robert Knox. Ή αυτές για τους κλέφτες πτωμάτων από τα νεκροταφεία, το λεγόμενο bodysnatching και grave robbing, επίσης για χάρη της έρευνας.

Γενικά η πρόοδος της ιατρικής είχε ανάγκη από υλικό και οι άνθρωποι από λεφτά.

Το Μουσείο Ανατομίας του Πανεπιστήμιου του Εδιμβούργου θα έχει πολλά να πει για αυτό.

Όσο για τους Burke & Hare, όταν τους έπιασαν ο Hare έδωσε τον Burke και τη γλίτωσε. Ο Burke εκτελέστηκε και όπως ακριβώς τα θύματα του, δόθηκε για μελέτη ανατομίας. Ανατριχιαστική λεπτομέρεια είναι ότι το δέρμα του χρησιμοποιήθηκε για σουβενίρ. Όσο για τον γιατρό Knox, αν και δεν κατηγορήθηκε ευθέως, μια σκιά άρχισε να πλανάται επάνω του.

Είπαμε σκοτεινός ο αέρας του Εδιμβούργου.

Προσοχή! Εκτός από τον γιατρό Knox, υπάρχει και μια άλλη γνωστή προσωπικότητα του Εδιμβούργου με το ίδιο επώνυμο, ο John Knox. Θρησκευτικός μεταρρυθμιστής, ο οποίος ίδρυσε την Προτεσταντική Εκκλησία της Σκωτίας και οδήγησε τους Σκωτσέζους στον Προτεσταντισμό. Αν και δεν έχω εμβαθύνει στις θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις της Αγγλίας και της Σκωτίας, είναι ένα μεγάλο και καθοριστικό ιστορικό τους κεφάλαιο.

Στη Grassmarket, που γινόταν εκτελέσεις περιφέρεται και η ιστορία της Maggie Dickson γνωστής και ως μισοκρεμασμένης (Half Hangit) Maggie. Η Maggie εκτελέστηκε στην κρεμάλα της Grassmarket, αλλά τελικά έζησε.

H ζωή του Deacon Brodie ήταν η έμπνευση για τον χαρακτήρα Jekyll και Hyde, γιατί ο συγγραφέας Robert Luis Stevenson ήταν από το Εδιμβούργο.
Γενικά το Gothic Horror του πάει του Εδιμβούργου.
Για αυτό στην πόλη υπάρχουν πολλά Ghost Tour. Άλλα σε πάνε στην υπόγεια πόλη και άλλα σε νεκροταφεία.

Με τόσα μυστήρια, δεν είναι να απορείς που και η έμπνευση για τον Sherlock Holmes ήταν από εδώ. Αν και ο Sherlock όπως όλοι ξέρουμε ήταν Άγγλος και ζούσε στην Baker Street στο Λονδίνο, ο Arthur Conan Doyle που τον εμπνεύστηκε γεννήθηκε και σπούδασε στο Εδιμβούργο. Ο διάσημος χαρακτήρας του βασίστηκε σε έναν πολύ παρατηρητικό χειρουργό της πόλης.

Γλυκές ιστορίες

Υπάρχουν όμως και γλυκούλικες ιστορίες όπως του σκύλου Greyfriars Bobby. O Bobby φύλαγε τον τάφο του αφεντικού του για 14 χρόνια στο νεκροταφείο Greyfriars. Σήμερα θα βρεις το άγαλμα του, με τη μουσουδίτσα του χρυσή από τα πολλά χάδια και τον ίδιο στο νεκροταφείο, το οποίο προφανώς και έχει τις δικές του ghost ιστορίες.

Ιστορίες για επιστήμες

Στη Σκωτία μεγάλωσαν, έζησαν ή σπούδασαν οι:
◈ David Hume – Φιλόσοφος
◈ Adam Smith – Οικονομολόγος
◈ Arthur Conan Doyle – Ο συγγραφέας του Σέρλοκ Χόλμς
◈ R.S. Stevenson – Συγγραφέας
◈ Charles Darwin – Eξέλιξη των ειδών
◈ Alexander Graham Bell – Εφηύρε το τηλέφωνο
◈ ο Maxwell με τις εξισώσεις του
◈ ο Napier με τους λογάριθμους
◈ Αν ξέρεις από Νέα Υόρκη, ο Andrew Carnegie.
◈ Εδώ κλωνοποιήθηκε το προβατάκι Dolly
◈ Eδώ μεγάλωσε ο Sir Sean Connery, o οποίος πριν γίνει Sir και Bond, ανάμεσα σε άλλες δουλειές του ποδαριού που έκανε, πόζαρε ως γυμνό μοντέλο στην Καλών Τεχνών.

Μπορείς λοιπόν να φανταστείς την J.K Rollings να κάθεται σε καφετέριες και να βρίσκει έμπνευση για να γράψει τον Harry Poter. Ποιες καφετέριες? λένε το Elephant house, το Black medicine, το Nickolson cafe (σήμερα ονομάζεται Spoon).

Η Rowlings μπορεί να ξεκίνησε άφραγκη, αλλά τελείωσε τη συγγραφή του Harry Potter με δόξα και τιμή στη σουίτα του Balmoral (που πήρε και το όνομά της). Ένα πολυτελές ξενοδοχείο που εμφανίζεται συχνά στα αστυνομικά μυθιστορήματα του Ian Rankin ως τόπος συνάντησης του επιθεωρητή Rebus (αστυνομικά βιβλία με εξαιρετικές αναφορές στο Εδιμβούργο).

Οι άνθρωποι

Οι Σκωτσέζοι είναι άνθρωποι ζεστοί. Δεν καταλαβαίνεις τι λένε με αυτήν τη βαριά σκωτσέζικη προφορά με τα έντονα ρρρρρρ, αλλά έχουν την πρόθεση να σου το επαναλάβουν όσες φορές χρειαστεί (και πάλι δεν θα καταλάβεις). Μπορεί ακόμη και να αφήσουν αυτό που κάνουν για να σου δείξουν το δρόμο ή για να σε πάνε μέχρι τη γωνία και να σου εξηγήσουν.
Είναι τόσο πρόθυμοι που μερικές φορές τελικά μπερδεύεσαι.

Αυτό δεν είναι σίγουρο ότι σήμερα θα το βρεις στο κέντρο του Εδιμβούργου. Αυτό που είδα εγώ την τελευταία φορά που το επισκέφθηκα, μοιάζει πολύ και με εμάς στα τουριστικά μέρη. Πολύς κόσμος, μεγάλη η τουριστική βιομηχανία, δεν ξέρεις ποιος είναι Σκωτσέζος και ποιος όχι. Άνθρωποι κουρασμένοι, όχι τόσο έξω καρδιά όπως θυμόμουν. Να είναι η έξοδος τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση? Ο Covid ? ή απλά αλλαγή αξιών…όπως και σε εμάς.

Λεξικό

Οι Σκωτσέζοι μιλάνε βαριά. Άλλωστε και το Εδιμβούργο δεν το προφέρουν Έντιμπουργκ αλλά Έντιμπρρρρα.

Στο κέντρο του Εδιμβούργου δεν θα ζοριστείς με τα αγγλικά. Για λόγους όμως εξοικείωσης σου δίνω λεξικό με μερικές βασικές σκωτσέζικες λέξεις:
◈ Aye: ναι
◈ Νae bother: Κανένα πρόβλημα
◈ Wee: Μικρός
◈ Cannae: Δεν μπορώ
◈ Bairn: παιδί
◈ Lass: κορίτσι
◈ Lad: αγόρι

Και όταν τσουγκρίζουν τα ποτήρια, μπορεί να τους ακούσεις να λένε “slàinte mhath” και ακούγεται σαν σλάντσεβα.
Αν δεις εδώ και εκεί να γράφει “Auld Reekie”, να ξέρεις ότι αυτό είναι ένα παλιό παρατσούκλι του Εδιμβούργου. To Auld σημαίνει παλιό και το Reekie καπνισμένο.

Το παρατσούκλι δόθηκε στο Εδιμβούργο την περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης, τότε που η ατμόσφαιρα ήταν πολύ μολυσμένη από τις ατμομηχανές.
Και με την ευκαιρία να πω ότι την σημαντικότερη βελτίωση των ατμομηχανών, που οδήγησε στην εξέλιξη τους και καθόρισε τη βιομηχανική επανάσταση, την έκανε ο Σκωτσέζος James Watt. Από αυτόν έχει πάρει το όνομα το Heriot-Watt University. O Heriot ήταν τραπεζίτης και φιλάνθρωπος.

Ο L.S.Stevenson, στο βιβλίο του Edinburgh Picturesque Notes περιγράφει μια εκπληκτική εικόνα του Εδιμβούργου από τη θάλασσα. Τη σημαία να ανεμίζει στα τείχη του Κάστρου, την πόλη να κατεβαίνει τον λόφο και τον καπνό από τις καμινάδες να απλώνεται στην πόλη.

Φαγητά

Παραδοσιακό σκωτσέζικο πρωινό θεωρείται το Porridge, το Quaker που λέμε εμείς.
Το εθνικό τους φαγητό είναι το haggis κάτι με εντόσθια και έντερα, δεν θα μπω σε λεπτομέρειες. Αν στον κατάλογο γράφει ότι συνοδεύεται από neeps and tutties σημαίνει ραπανάκια και πατάτες.

Από street food, εκτός από fish and chips που τρώει όλη η Μεγάλη Βρετανία, θα βρεις και τηγανητή mars. Ό,τι πιο βαρύ μπορείς να φας. Βάζουν μια σοκολάτα mars, μέσα σε κουρκούτι (μπορεί και στο ίδιο κουρκούτι που είχαν βάλει και τον μπακαλιάρο πριν) και το τηγανίζουν (στο ίδιο λάδι που τηγάνιζαν τον μπακαλιάρο πριν). Στη γεύση μοιάζει περίπου όπως κρέπα με σοκολάτα, αλλά φαντάσου το και με την τηγανίλα.

Από γλυκά, τους χρωστάμε αυτά τα ωραία βουτυράτα shortbreads. Έχουν και τα tablet, κάτι μεταξύ καραμέλας και fudge.

Και για να χωνέψουν όλα τα παραπάνω πίνουν Irn Bru. Ένα πορτοκαλί σκωτσέζικο αναψυκτικό. Πώς είναι η Coca Cola για τους Αμερικάνους? Ε! κάτι ανάλογο είναι το Irn Bru για τους Σκωτσέζους.

Κιλτ

Οι Σκωτσέζοι φοράνε κιλτ. Όχι σαν εμάς με τις φουστανέλες που τις φοράνε οι τσολιάδες και αυτοί που κάνουν παρέλαση.
Το φοράνε σε γάμους, σε εκδηλώσεις, αλλά και σε εξόδους. Υπάρχουν επίσημα κιλτ, αλλά και πρόχειρα κιλτ. Μπορεί να δεις Σκωτσέζους σε κλαμπ να φοράνε ένα κιλτ και ένα πουλοβεράκι από πάνω.

Είναι εντυπωσιακό πάντως πιο αργά το βράδυ, να δεις μεθυσμένους σκωτσέζους με κιλτ πεσμένους στο δρόμο.
Έτσι έλυσα την απορία μου αν ισχύει η φήμη που λέει ότι το κιλτ φοριέται χωρίς τίποτα από κάτω.
Άλλωστε λένε “Ιf I was wearing underwear it would be a SKIRT! Not a kilt”.

Το ύφασμα από το οποίο φτιάχνονται τα kilt ονομάζεται tartan και υπάρχει το Scottish Tartan Authority που είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση της παράδοσης.
Κάθε tartan έχει ένα σχέδιο που ανήκει σε μια οικογένεια όπως McDonald, McEnzie, McCloud και είναι κατοχυρωμένο.
Όσο για το Μακ όντως είναι χαρακτηριστικό σκωτσέζικο όνομα, αλλά δεν τους λένε μόνο Μακ. Τους λένε και Fraser, Steward ή Wallace.

Τον Φεβρουάριο του 2025, κατοχυρώθηκε ένα καινούριο σχέδιο tartan με το όνομα Witches of Scotland.

Είναι αφιερωμένο στις γυναίκες, οι οποίες βάση του νόμου Scotland’s Witchcraft Act του 1536 κατηγορήθηκαν για μαγεία και κάηκαν στην πυρά.

Ο νόμος αυτός αντικαταστάθηκε 2 αιώνες μετά, από τον νόμο του 1735, που σταμάτησε να είναι τιμωριτικός και έγινε μόνο καταδιωκτικός.

Η τελευταία φορά που χρησιμοποιήθηκε ήταν το 1944.
Αφορούσε ένα μέντιουμ που αποκάλυψε τη βύθιση ενός πολεμικού πλοίου, το οποίο ήταν μυστική πληροφορία του στρατού που δεν είχε ανακοινωθεί ακόμη. Όχι ότι τον χρησιμοποιούσαν πια αυτόν τον νόμο, αλλά λόγω της αποκάλυψης του στρατιωτικού μυστικού, τον ξέθαψαν.

Εκείνος ο νόμος του 1735 ήταν σε ισχύ μέχρι το 1951 όπου αντικαταστάθηκε από νόμο που θεωρεί παράνομο να ισχυρίζεται κάποιος ότι έχει υπερφυσικές δυνάμεις και να εξαπατά με προφητείες. Λογικό.

Ανεξαρτησία

Στους Σκωτσέζους δεν αρέσει καθόλου να τους λένε Άγγλους.
Έχει χυθεί πολύ αίμα με τους Άγγλους, δες λίγο Braveheart με την κραυγή Freedom και λίγο Outlander και θα καταλάβεις.
Οι Σκωτσέζοι θεωρούσαν ότι τους ανήκει ο θρόνος του βασιλείου. Οι Άγγλοι ήταν Προτεστάντες, ενώ οι Σκωτσέζοι τότε ήταν σε μεγάλο ποσοστό Καθολικοί. Όταν ενώθηκαν με τους Άγγλους το 1707, ήταν υπό τον ζυγό των Άγγλων.

Η μεγαλύτερη και τελειωτική εξέγερση έγινε το 1745 και οι Σκωτσέζοι ηττήθηκαν στη Μάχη του Κουλόντεν. Μετά από αυτό απαγορεύτηκε να μιλάνε τη γλώσσα τους, απαγορεύτηκε το κιλτ και οι φατρίες (clan). Έγιναν φυλακίσεις, εκκαθαρίσεις, αναγκάστηκαν να ορκιστούν πίστη στο βασιλιά της Αγγλίας και πολλοί εκπατρίστηκαν στην Αμερική που τότε ήταν Βρετανική ακόμη.

Τo 2014 οι Σκωτσέζοι κλήθηκαν να ψηφίσουν αν θέλουν να συνεχίσουν να ανήκουν στη Μεγάλη Βρετανία. Το 55.3% απάντησε ναι, αλλά και το υπόλοιπο 44.7% που απάντησε όχι δεν το λες και μικρό ποσοστό.
Όλοι μαζί άρχισαν να το ξανασκέφτονται όταν δύο χρόνια μετά, η Μεγάλη Βρετανία αποφάσισε να φύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί η Σκωτία στο Brexit είχε ψηφίσει παραμονή.

Είναι αλήθεια ότι η ψυχοσύνθεση των Σκωτσέζων είναι πιο κοντά στη δική μας και των Ιρλανδών. Είναι πιο ηχηροί και ζεστοί από τους Άγγλους.
Άλλωστε οι Σκωτσέζοι είχαν σε μεγάλη εκτίμηση την αρχαία Αθήνα, όπως είδαμε και από τον λόφο Calton Hill και την προσπάθεια να χτίσουν έναν Παρθενώνα. Το Εδιμβούργο το έλεγαν και Αθήνα του Βορρά.

Η πόλη αυτή μπορεί να αντλεί τη γοητεία της σε σκοτεινούς χρόνους, αλλά είναι μια χαρούμενη πόλη, με το διάσημο φεστιβάλ της και τους ήχους πίπιζας στους δρόμους.

Και αφού περιπλανηθήκαμε σε θρύλους, στενά, πολυκατοικίες και κιλτ, να θυμίσω ότι είχαμε μείνει στην αυλή του κάστρου.
Μπροστά μας απλώνεται η Royal Mile και είμαστε έτοιμοι να την κατηφορίσουμε … την επόμενη φορά.