Περπατώντας στο Εδιμβούργο

Το Εδιμβούργο δεν είναι μόνο το κάστρο ή η μεσαιωνική αύρα της πόλης στολισμένη με γοτθικές πινελιές.
Είναι το κάστρο που στέκεται ψηλά σε έναν ηφαιστειακό λόφο και γύρω του κατηφορίζει η πόλη.
Είναι το πώς ξεπροβάλει το κάστρο καθώς περιπλανιέσαι, σα να σε παρακολουθεί.
Είναι η ιστορία που τη νιώθεις, οι θρύλοι που λέγονται, οι γκάιντες που ακούς, οι άνθρωποι, ο αέρας του.

Αέρας σκωτσέζικος, λίγο σκοτεινός, λίγο επιβλητικός, λίγο στοιχειωμένος. Μερικές φορές, ο αέρας φέρνει μυρωδιά ζύθου και μερικές άλλες μυρωδιά fish and chips.

Αν θέλεις, μπορείς να ακούσεις τη συνέχεια. O χρόνος αφήγησης είναι 11 λεπτά και 46 δευτερόλεπτα.

Αλλιώς συνεχίζεις την ανάγνωση…

Το Εδιμβούργο είναι οι ιστορίες του.
Άλλες πραγματικές, άλλες φανταστικές, άλλες για τους τουρίστες. Όλες μαζί, δημιουργούν μια παραμυθένια, μαγική ατμόσφαιρα. Και ήταν παραμυθένια και μαγική πολύ πριν συνδυαστεί με τον Harry Potter.
Είναι η φύση του Εδιμβούργου τέτοια από μόνη της.

To εθνικό ζώο της Σκωτίας είναι ένα μυθικό πλάσμα, ο μονόκερος και εθνικό της λουλούδι το ταπεινό γαϊδουράγκαθο. Στα νερά της λένε πως ζουν τα kelpies. Νεράιδες και πνεύματα του νερού, που παίρνουν τη μορφή αλόγου. Τα έχουν κάνει και αγάλματα στην περιοχή Falkirk. Δύο τεράστια κεφάλια αλόγου που ξεπροβάλλουν δίπλα από το νερό.

Την πρώτη φορά που πάτησα το πόδι μου στην πόλη, βρέθηκα στην Princes street, τον κεντρικό δρόμο. Το πρώτο που ένιωσα ήταν αγαλλίαση με θαυμασμό. Για αυτό την επόμενη φορά λέω να ξεκινήσουμε από εκεί την ξενάγηση στο Εδιμβούργο.

Πριν αρχίσουμε να περπατάμε όμως, θα πρέπει να δούμε μερικά βασικά για να μπορείς να προσανατολιστείς, να διαλέξεις πού σε βολεύει να μείνεις και σε ποια σημεία της πόλης θέλεις να κινηθείς ανάλογα με τις ημέρες που έχεις στη διάθεση σου.

Η μορφολογία του Εδιμβούργου

Το κέντρο του Εδιμβούργου χωρίζεται στην Παλιά και τη Νέα Πόλη. Η Παλιά Πόλη έχει καμπυλωτά στενάκια, γέφυρες, σκαλάκια και ανηφόρες. Για αυτό μπορεί κάποια σημεία να φαίνονται στον χάρτη δίπλα-δίπλα, αλλά στην πραγματικότητα λόγω ανισόπεδων τμημάτων, να είναι το ένα πάνω και το άλλο κάτω. Μην απορήσεις αν το gps σου βγάλει τη διαδρομή κάνοντας κύκλο.

Η Νέα Πόλη πάλι είναι αυτό που βλέπεις σε έναν οποιονδήποτε χάρτη, ένα καλοκομμένο πλέγμα. Το έδαφος έχει μια καμπυλότητα αλλά είναι ήπια. Βέβαια μετά τις ανηφόρες της παλιάς πόλης, τον λόφο Calton Hill και το Arthur’s Seat όλα ήπια θα σου φαίνονται.

Παρατήρησε και τα δύο στον ανάγλυφο χάρτη της φωτογραφίας παραπάνω και θα δεις τις ανηφόρες και τις γέφυρες της Παλιάς Πόλης, αλλά και τις επίπεδες πλατείες της Νέας Πόλης.

Ο καιρός στο Εδιμβούργο

O εκδοτικός οίκος Manderley, επέλεξε να επανεκδώσει το βιβλίο που βλέπεις στη φωτογραφία.

Το εξώφυλλο του βιβλίου, συνδυάζει με τον καλύτερο τρόπο τα βασικά χαρακτηριστικά του κέντρου της πόλης, μαζί με γκρι σύννεφα και αέρα που φαίνεται να φυσάει από το πλάι.

Παρόλο που το κείμενο γράφτηκε το 1878, διαβάζοντας το ενάμιση αιώνα μετά, οι περιγραφές της παλιάς πόλης, των συναισθημάτων που σου βγάζει το Εδιμβούργο, αλλά και των καιρικών συνθηκών ταιριάζουν ακόμη. Το βιβλίο λέγεται Edinburgh: Picturesque Notes και γράφτηκε από τον Robert Louis Stevenson.

Από ότι φαίνεται και παρ’ όλη την κλιματική αλλαγή, ο καιρός του Εδιμβούργου διατηρεί κάποια σκληρά χαρακτηριστικά του.

“Beaten upon by all the winds that blow, to be drenched with rain, to be buried in cold sea fogs out of the east, and powdered with the snow as it comes flying southward from the Highland hills”

Μέχρι σήμερα φυσά αυτός ο τσουχτερός άνεμος και μπορεί να ξυπνήσεις σε ένα πυκνό σύννεφο ομίχλης.

Το Εδιμβούργο βρίσκεται σε γεωγραφικό πλάτος λίγο πιο πάνω από τη Μόσχα και λίγο πιο κάτω από την Αγία Πετρούπολη και τη Στοκχόλμη. Παρόλο που η θάλασσα και το ρεύμα του κόλπου του Μεξικού κάνει πολύ πιο ήπιο το κλίμα, έχει κρύο.

Να είσαι προετοιμασμένος και προσεκτικός. Μην κοιτάξεις μόνο πόση θερμοκρασία θα έχει. Να δεις ακριβώς πόσο πέφτει το βράδυ και αν φυσάει αέρας. Γιατί αν φυσάει εκείνος ο κρύος αέρας, μπορεί με ένα σκουφάκι να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο και ζεστό.  Μην παρασυρθείς από τους ντόπιους που μπορεί να κυκλοφορούν με κοντομάνικο.

Όπως είπε ο R.L. Stevenson στο βιβλίο του για την πόλη «The delicate die early”. Το επιβεβαιώνω, γιατί έχω ζήσει και εγώ στο Εδιμβούργο και όλο ήμουν άρρωστη…’I am a survivor too’, που λέει και ο ίδιος στο βιβλίο.

Σε προτρέπω να χαζέψεις το site του εκδοτικού οίκου Manderley  και τους λογαριασμούς του στα social media. Eίναι γεμάτα φως, καλαισθησία και έμπνευση. Θα βρεις απίστευτα χρώματα, σχέδια και καταπληκτικές βιβλιοδεσίες.
Για το βιβλίο θα σας πω περισσότερα, όταν το αποκτήσω στη συλλογή μου με τους ταξιδιωτικούς οδηγούς.

Ο χάρτης του Εδιμβούργου

Τον τουριστικό χάρτη τον βρήκα στο site www.vidiani.com, και παρόλο που δεν είναι ο χάρτης για να περπατήσεις, είναι ο χάρτης για να προσανατολιστείς.

Η Παλιά Πόλη είναι σημειωμένη με χρώμα ανοιχτό γκριζοπράσινο. Η καινούρια πόλη είναι το γκρι ευθυγραμμισμένο κομμάτι.

Παλιά Πόλη

Αν και η περιοχή κατοικούνταν από πολύ παλιά, η πόλη εμφανίστηκε τον Μεσαίωνα, περίπου τον 12^ο αιώνα. Καρδιά της παλιάς πόλης είναι ο δρόμος Royal Mile. Είναι η ραχοκοκαλιά που ξεκινάει από το κάστρο και καταλήγει στο παλάτι του Holyrood.

Σε κάποιους χάρτες, δεν θα την δεις γραμμένη με αυτό το όνομα γιατί στην πραγματικότητα ο δρόμος αυτός κατά μήκος του έχει 4 διαφορετικές ονομασίες:

◈ Castlehill
◈ Lawnmarket
◈ High Street
◈ Canongate

Τότε παλιά, εκείνους τους αιώνες η πόλη του Εδιμβούργου αποτελούνταν από το κάστρο, μόνο ένα κομμάτι της Royal Mile μέχρι την High Street και τα στενάκια τριγύρω. Ήταν περιφραγμένη από τείχος και αυτό τη χώριζε από τις τριγύρω περιοχές. Αυτό την προστάτευε, αλλά αυτό την περιόριζε. Και όσο αυξανόταν οι κάτοικοι τόσο πιο πυκνοκατοικημένη γινόταν μέσα στα τείχη.

Στο τέλος της Royal Mile, βρίσκεται το παλάτι Holyrood, η επίσημη κατοικία της βασιλικής βρετανικής οικογένειας στη Σκωτία. Πίσω από το παλάτι υψώνεται ένας λόφος, το Arthur’s Seat. Δεν είναι σίγουρο από που πήρε το όνομα του, αλλά και μόνο που σου φέρνει στο μυαλό τον Βασιλιά Αρθούρο του Κάμελοτ, δίνει έναν αέρα ιπποτικό.

Νέα Πόλη

Η Νέα Πόλη άρχισε να χτίζεται τον 18^ο με 19^ο αιώνα, την περίοδο της Αμερικανικής Επανάστασης. Η Princes street είναι ο δρόμος που τη χωρίζει από την Μεσαιωνική πόλη.

Ξεκινάει από το West End (δυτικά) και φτάνει μέχρι τον λόφο Calton Hill (ανατολικά).

Η νέα πόλη σχεδιάστηκε σε παραλληλόγραμμα τμήματα. Το σχέδιο απλώθηκε ανάμεσα σε δύο πλατείες. Την Charlotte Square στο West End και την πλατεία St Andrews ανατολικά.

Στις διασταυρώσεις των δρόμων έχουν τοποθετηθεί αγάλματα.

Princes Street

H Princes street, οριοθετείται από δύο ιστορικά ξενοδοχεία.

Δυτικά από το ξενοδοχείο Caledonian Hilton και ανατολικά από το ξενοδοχείο Balmoral. Προσοχή άλλο το κάστρο Balmoral που πέθανε η βασίλισσα Ελισάβετ Β και άλλο το ξενοδοχείο Balmoral.

Λιμάνι Leith

Απέναντι από το Balmoral ξεκινάει ο δρόμος με το όνομα Leith Walk. Αυτός ο δρόμος καταλήγει στο λιμάνι. Μια βόλτα με το τραμ, το οποίο τον διασχίζει ολόκληρο, σου δείχνει και άλλες όχι τουριστικές γειτονιές της πόλης.

Water of Leith

Το Εδιμβούργο έχει και ποτάμι, το Water of Leith. Αν και συνήθως οι πόλεις αναπτύσσονταν γύρω από τα ποτάμια τους, όπως ας πούμε το Λονδίνο, το Εδιμβούργο όπως είναι ξεκάθαρο, αναπτύχθηκε γύρω από το κάστρο. Το ποτάμι το είχαν για τις βιοτεχνικές τους εργασίες.

Ο ποταμός ξεκινάει λίγο έξω από την πόλη, κοντά στις περιοχές Balerno και Currie, όπου βρίσκεται και το Heriot-Watt University. Περνάει λίγο πιο κάτω από το κέντρο της πόλης και φτάνει στο λιμάνι.

Μετά τη δημιουργία της Νέας Πόλης, το Εδιμβούργο επεκτάθηκε βορειότερα και έφτασε κάποια στιγμή μέχρι τον ποταμό.

Εκεί ενώθηκε με τα χωριά που υπήρχαν, όπως το Dean Village και το Stockbridge. Θεωρητικά, και λέω θεωρητικά γιατί δεν το έχω κάνει, αν ακολουθήσεις τον ποταμό φτάνεις και στις εκβολές του που είναι στο λιμάνι του Leith.

Φτάνοντας στο Εδιμβούργο

Για να διαβάζεις αυτό το άρθρο, το πιθανότερο είναι ότι στο Εδιμβούργο πηγαίνεις από Ελλάδα και θα φτάσεις εκεί, είτε από το αεροδρόμιο, είτε από τον σιδηροδρομικό σταθμό.

Στο αεροδρόμιο, θα βρεις έναν πύργο ελέγχου, με ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Κάποιοι λένε ότι μοιάζει με κλεψύδρα και κάποιοι με μύλο πιπεριού. Όσο εσύ περιμένεις τις βαλίτσες σου, μπορείς να το χαζέψεις στο λογότυπο του αεροδρομίου και να αποφασίσεις με τι μοιάζει.

Βγαίνοντας έξω, βρίσκεσαι στην αφετηρία των tram και το λεωφορείο Airlink 100 που πάνε και τα δύο στο κέντρο της πόλης και διασχίζουν την Princes street.

Μην αγχωθείς μόλις τα δεις, τα δρομολόγια είναι συνεχόμενα. Το λεωφορείο περνάει κάθε 10 λεπτά και το βράδυ κάθε 20. Εισιτήριο μπορείς να βγάλει και μπαίνοντας μέσα (Απρίλιος 2025).

Το τραμ σταματάει τα δρομολόγια του το βράδυ. Εισιτήριο πρέπει να βγάλεις πριν μπεις μέσα. Έχει μηχανήματα στις στάσεις.

Αν φτάσεις με τρένο, θα βγεις στον σταθμό Waverley και ξαφνικά θα βρεθείς στην καρδιά της πόλης να στέκεσαι με τις βαλίτσες σου ανάμεσα στην παλιά πόλη, την καινούρια πόλη και το δρόμο για το λιμάνι.

Ελπίζω η διαδρομή μέχρι το δωμάτιο να μην έχει πολλές ανηφόρες επάνω σε πλακόστρωτα. Εύχομαι επίσης το δωμάτιο που διάλεξες να έχει ασανσέρ, γιατί στο Εδιμβούργο τα σπίτια είναι πάρα πολύ παλιά και συχνά δεν έχουν ασανσέρ.

Το πρόγραμμα

Σας είπα όλα τα σημαντικά σημεία που οριοθετούν την πόλη και από την επόμενη φορά, μπορούμε να ξεκινήσουμε το περπάτημα.

Το πρόγραμμα της ξενάγησης στα post που θα ακολουθήσουν είναι:

◈ Princes street
◈ Το Κάστρο του Εδιμβούργου
◈ Η Παλιά Πόλη του Εδιμβούργου
◈ Ιστορίες & Άνθρωποι της Σκωτίας
◈ Η Νέα Πόλη του Εδιμβούργου
◈ Water of Leith

Αυτά είναι τα κύρια σημεία που επισκέπτεται κάποιος όταν πρωτοφτάνει στην πόλη. Αυτά θα σου έδειχνα αν σε πήγαινα, και καθώς περπατούσαμε θα σου έλεγα ιστορίες σκοτεινές και φωτεινές.

Ραντεβού λοιπόν στην αρχή της Princes street.

 

 

Υ.Γ. Για τη 2^η επίσκεψη σου στο Εδιμβούργο ή αν έχεις πιο πολλές ημέρες, υπάρχουν πολλά άλλα να κάνεις.
Βόλτα στο πάρκο Meadows, στην παραλία του Portobello, να δεις τη γέφυρα Forth Bridge, να πάρεις το τρένο να πεταχτείς στη Γλασκώβη, να κάνεις εκδρομή στα Highlands, στο St Andrews ή το Stirling. Αν σου αρέσει το Outlander να κάνεις ένα τουρ και να δεις το Lalybroch και το Fort William. Να επισκεφθείς το Rosslyn chapel και να ψάξεις το Άγιο Δισκοπότηρο όπως στο βιβλίο του Dan Brown, κώδικας Da Vinci.